تحلیل

منابع دیپلماتیک به ایران‌اینترنشنال گفته‌اند استیو ویتکاف، نماینده دونالد ترامپ در مذاکرات میان تهران و واشینگتن، از «پیشنهاد سه‌مرحله‌ای ایران» که در دور اول گفت‌وگوها در عمان در تاریخ ۲۳ فروردین ارائه شد، استقبال کرده است.

در حالی که ارزش دارایی‌های صندوق‌های ثروت ملی مرتبط با درآمدهای نفتی کشورهای همسایه ایران از ۳.۶ تریلیون دلار عبور کرده، گزارش جدید مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از تخلیه گسترده دارایی‌های صندوق توسعه ملی ایران و هدر‌رفت منابع خبر داده است.

استیو ویتکاف، نماینده ویژه دولت دونالد ترامپ گفته است که اهداف آمریکا در مذاکرات جاری با ایران، اندکی فراتر از مفاد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ در دوران باراک اوباما (برجام) است اما این تفاوت به‌معنای چرخش کامل در سیاست‌ها نیست.

خاورمیانه بار دیگر به صحنه‌ تنش‌های چندلایه سیاسی، نظامی و دیپلماتیک تبدیل شده‌ است. تبادل بی‌سابقه پیام میان ایران و آمریکا، پرده از آغاز فصل تازه‌ای در رویارویی میان تهران و واشینگتن برداشت؛ فصلی که از دیپلماسی پنهان آغاز شده و اکنون به آستانه یک تقابل نظامی آشکار نزدیک می‌شود.

در میانه تهدیدهای آمریکا و اسرائیل علیه جمهوری اسلامی و وادار شدن حکومت ایران برای آغاز مذاکرات هسته‌ای، رییس سازمان انرژی اتمی ایران مدعی شده است که کسری برق کشور با ساخت نیروگاه‌های جدید هسته‌ای برطرف خواهد شد.

شش سال پیش، ۱۴ نفر از فعالان سیاسی در اقدامی بی‌سابقه، با نگارش بیانیه‌ای خطاب به علی خامنه‌ای، خواستار استعفا و کناره‌گیری او از قدرت و گذر از جمهوری اسلامی شدند. آن ۱۴ایرانی شجاع، بازداشت و به احکام سنگین زندان محکوم شدند. با این حال، شعله‌ای که آنان برافروختند خاموش نشد.

با وجود تلاش‌های گسترده جمهوری اسلامی برای توجیه عقب‌نشینی علی خامنه‌ای در برابر دولت آمریکا و پذیرش مذاکره‌ای که پیش‌تر به‌شدت آن را رد کرده بود، افکار عمومی این عقب‌نشینی را به مثابه تحقیر نظام می‌بیند و به‌عنوان یک شکست آشکار برای حکومت ارزیابی کرده‌ است.

جمعه چهارم آوریل، اد شیرن تک‌آهنگی به نام «عزیزم» منتشر کرد که به سرعت به یکی از پر‌گفت‌وگوترین قطعات سال ۲۰۲۵ تبدیل شد؛ نه فقط به خاطر امضای همیشگی شیرن، بلکه به‌دلیل ادای احترام صمیمانه و غیرمنتظره‌اش به فرهنگ ایرانی.

علی خامنه‌ای، که پیشتر مذاکره با ترامپ را "بی‌شرافتی" و "بی‌عقلی" خوانده بود، از موضع خود عقب‌نشینی کرده و به گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا تن داده است. ترامپ گفته است این مذاکرات مستقیم هم‌اکنون در جریان است و قرار است ادامه یابد.

به‌دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیروهای مسلح کشور در حالت آماده‌باش کامل قرار گرفته‌اند؛ اقدامی که از سوی ناظران به‌عنوان نشانه‌ای از نزدیک شدن خطر جنگ تلقی می‌شود.

ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام)، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال، برای نخستین‌بار جزییاتی از طرح حمله نظامی آمریکا به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را فاش کرده است.

این روزها، رسانه‌های معتبر بین‌المللی همه درباره حمله به ایران صحبت می‌کنند. ایران به بحث داغ جهانی تبدیل شده است، نه به‌خاطر پیشرفت، توسعه، صلح یا آرامش، بلکه به‌دلیل خطر جنگ.

در حالی‌ که حکومت تلاش می‌کند آیین‌های ملی چون سیزده‌به‌در را با تغییر نام و محدودسازی شادی عمومی از معنا تهی کند، ایرانیان بار دیگر با حضور گسترده در طبیعت، موسیقی، رقص و دورهمی‌های خانوادگی نشان دادند که هویت فرهنگی و حق شاد زیستن را واگذار نخواهند کرد.

در روزهای اخیر، بسیاری از کشورها، سیاستمداران و تحلیل‌گران نظامی درباره احتمال حمله آمریکا و اسرائیل به جمهوری اسلامی سخن می‌گویند. دونالد ترامپ تهدید کرده که در صورت عدم دستیابی به توافق، تأسیسات هسته‌ای ایران را به‌طور گسترده بمباران خواهد کرد.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی در یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های سیاسی خود در روز عید فطر، هم‌زمان با هشدار به دشمنان خارجی، زبان تهدید را به سمت داخل نیز نشانه گرفت.

در خطبه‌های نماز عید فطر، علی خامنه‌ای بار دیگر نگرانی خود را از احتمال ازسرگیری اعتراضات ضدحکومتی در ایران ابراز کرد و با ادبیات خاص خود از وقوع «فتنه‌ای جدید» سخن گفت.

ترکیه ملتهب است. در پی دستگیری شهردار استانبول، دانشگاه‌ها به جوش آمده‌اند، معترضان به خیابان ریخته‌اند، رسانه‌های مخالف دولت در خطر تعطیلی‌اند، و دولت جز با زبان تهدید و تنفر با مخالفان سخن نمی‌گوید.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، تهدید کرده است که در صورت امتناع جمهوری اسلامی از دستیابی به توافق با واشینگتن بر سر کنار گذاشتن جاه‌طلبی‌های هسته‌ای خود و دادن امتیازات دیگر، ایران را بمباران خواهد کرد و «تعرفه‌های ثانویه» وضع خواهد کرد.